Czarne dziury, nowe układy planetarne i znikające planety

Gwiazda S2 krąży wokół supermasywnej czarnej dziury o nazwie Sagittarius A*, w środku Drogi Mlecznej, ulegając tzw. precesji Schwarzschilda – jej orbita jest zgodna z zasadami ogólnej teorii względności, a nie grawitacji newtonowskiej. Według ogólnej teorii względności związana orbita jednego obiektu wokół drugiego nie jest zamknięta i ulega przemieszczaniu – precesji do przodu w płaszczyźnie ruchu. Tak właśnie zachowuje się orbita gwiazdy S2. To pierwsza obserwacja tego efekt w przypadku orbity gwiazdy krążącej wokół czarnej dziury. W Układzie Słonecznym efekt ten jest widoczny w przypadku orbity Merkurego, co w 1915 r. obliczył Albert Einstein.

Astronomowie badający fale grawitacyjne po raz pierwszy zaobserwowali zderzenie dwóch czarnych dziur, których masy bardzo się różniły. Pierwsza z nich miała masę ok. 8 mas Słońca, a druga była prawie 4 razy większa (31 mas) Słońca. Ta różnica sprawiła, że ​​większa czarna dziura zniekształciła przestrzeń wokół siebie, więc druga czarna dziura przestała poruszać się po trajektorii idealnej spirali. Obserwacje pozwolą lepiej zrozumieć historię tworzenia się czarnych dziur oraz ich orbit, oraz przyczynić się do powstania nowego sposobu mapowania ekspansji wszechświata.

Naukowcy odkryli układ gwiezdny, oddalony o 88 lat świetlnych od Ziemi, złożony z gwiazdy o nazwie HD 158259 i sześciu planet, które poruszają się po orbitach wokół gwiazdy w niemal idealnym rytmie 3:2. Gdy planeta najbliższa HD 158259 wykonuje trzy okrążenia wokół tej gwiazdy, w tym samym czasie druga najbliższa HD 158259 planeta wykonuje mniej więcej dwa okrążenia wokół tej gwiazdy. Gdy druga planeta skończy trzecie okrążenie, trzecia będzie mieć za sobą dwa okrążenia. Ten wzór powtarza się wobec wszystkich kolejnych planet.

Astronomowie uważają, że odkryta w 2008 r. egzoplaneta Dagon (Fomalhaut b) – obecnie już niewidoczna – była w rzeczywistości chmurą pyłu powstałą w wyniku kolizji kosmicznej dwóch lodowych ciał niebieskich. Obserwacje Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, dzięki którym odkryto Dagona, mogą posłużyć więc do analizy kolizji ciał niebieskich oraz ewolucji egzoplanet i układów gwiezdnych.