PL | EN

Zjawiska klimatyczne wzmacniane przez globalne ocieplenie

Globalne ocieplenie wzmacnia efekt działania mechanizmu znanego jako Dipol Oceanu Indyjskiego, który jest współodpowiedzialny m.in. za pożary buszu w Australii i powodzie w Afryce. Dipol polega na tym, że zachodnia część Oceanu Indyjskiego nagrzewa się mocniej niż jego wschodnia część. Cyrkulacja atmosferyczna i rozkład opadów deszczu są zależne od różnicy w temperaturze wody morskiej: więcej ciepłego, wilgotnego powietrza na zachodzie Oceanu Indyjskiego prowadzi do opadów deszczu, które powodują powodzie w krajach Afryki Wschodniej. Od lipca 2019 r. dotknęły one ponad 2,5 mln ludzi. Natomiast nad wschodnią częścią Oceanu Indyjskiego unosi się więcej chłodnego powietrza, ponieważ jego wody są chłodniejsze. Powoduje to mniej deszczu, suszę i pożary w Australii.

Monsun wschodnioazjatycki dociera nad znaczną częścią Azji, co latem wpływa na ilość deszczu w Japonii, Korei i Chinach. Ponad 1,5 mld ludzi jest zależnych od wody, którą monsun zapewnia rolnictwu i przemysłowi. Ten układ wiatrów wieje już od ok. 145 mln lat (z wyjątkiem okresu późnej kredy). Monsun wschodnioazjatycki jest „monsunem morskiej bryzy” ląd i morze nagrzewają się w różnym tempie, więc nad morzem powstaje wysokie ciśnienie, a nad lądem niskie, co powoduje, że latem wiatr wieje w kierunku lądu. Wpływa on na rozkład opadów atmosferycznych, co powoduje bardziej mokre i suche pory roku. Symulacje wykonane przez naukowców pokazują, że ukształtowanie terenu (powstanie Wyżyny Tybetańskiej ok. 50 mln lat temu) ma większy wpływ na kształtowanie się monsunu niż wahania ilości dwutlenku węgla w atmosferze, a dane geologiczne potwierdzają te uzyskane z modeli klimatycznych. Natomiast wiarygodne modele klimatyczne oznaczają, że będzie można skutecznie przewidywać zmiany w monsunie wywołane rosnącym stężeniem CO₂ w atmosferze.

Rosnąca temperatura powietrza w tropikalnych regionach Ziemi i coraz cieplejsza Arktyka mogą zmieniać charakterystykę wiatrów na świecie. Część badaczy uważa, że zmiany klimatu w Arktyce osłabiają prąd strumieniowy [strumień bardzo silnych wiatrów na wysokości 9-12 km, przenoszący masy powietrza w atmosferze ziemskiej z zachodu na wschód], zmniejszając różnice temperatur między powietrzem tropikalnym a polarnym po obu stronach prądu strumieniowego. W rezultacie meandruje on bardziej na północ i południe, a jego zawirowania mogą dłużej pozostawać w jednym miejscu, utrzymując tam nieprzeciętnie wysoką lub niską temperaturę.

Hej! Zainteresował Cię nasz Magazyn? Możesz otrzymywać go regularnie. Podaj swój adres e-mail, a co piątek trafi do Ciebie nasz przegląd istotnych i sprawdzonych informacji ze świata. Miłego czytania!
Naciskając „Zapisz się”, wyrażam zgodę na przesyłanie newslettera przez Outriders Sp. not-for-profit Sp. z o.o. i akceptuję regulamin.
Czytaj również
Wylesianie i zadrzewianie w Afryce a zmiany klimatu
Wylesianie i zadrzewianie w Afryce a zmiany klimatu
Wylesianie zwiększa częstotliwość występowania burz w przybrzeżnych częściach Afryki Zachodniej. Im więcej wyciętych lasów, tym silniejsze są tam burze. Zdaniem naukowców z UK Centre for Ecology and Hydrology lasy na obszarach tropikalnych obniżają temperaturę powietrza, więc gdy zostają wycięte, tereny te stają się cieplejsze. Wyższe temperatury nad lądem wzmacniają morską bryzę wiejącą znad wody, a […]
30 mln wewnętrznie przesiedlonych z powodu zmian klimatu
30 mln wewnętrznie przesiedlonych z powodu zmian klimatu
W 2020 r. 30 mln osób zostało wewnętrznie przesiedlonych ze względu na zmiany klimatu, np. intensywne burze, powodzie i pożary. To trzykrotnie więcej niż z powodu wojen. Pracownicy Centrum Monitorowania Przesiedleń Wewnętrznych Norweskiej Rady ds. Uchodźców (IDMC) twierdzą, że pod koniec 2020 r. na świecie żyło co najmniej 55 mln osób wewnętrznie przesiedlonych. Państwa o […]
Osobliwe zjawiska pogodowe w Australii
Osobliwe zjawiska pogodowe w Australii
Naukowcy z Politechniki Federalnej w Zurychu wykorzystali modele klimatyczne i techniki uczenia statystycznego, opracowując metodę, która identyfikuje tzw. odciski palców zmian klimatu w codziennych obserwacjach pogodowych. Znaleźli dzięki temu dowody na globalne ocieplenie w każdym dniu od końca marca 2012 r. Odciski palców zmian klimatu znaleziono w globalnych średnich temperaturach dziennych, które zostały obliczone na […]
Globalne telepołączenia klimatyczne i deszcze wywołujące pożary
Globalne telepołączenia klimatyczne i deszcze wywołujące pożary
Wzorce klimatyczne, które potrafią kształtować pogodę na przestrzeni tysięcy kilometrów, mogą mieć wpływ na synchronizację susz i podsycanie pożarów na całym świecie. Według hiszpańskich naukowców wzorce te, znane jako telepołączenia klimatyczne, zwykle występują jako powtarzające się fazy, które oddziałują na wiatr, temperaturę i opady na wielu kontynentach. Miejsca, w których susze pojawiają się jednocześnie lub […]
Interdecadal Pacific Oscillation i rozmarzanie wiecznej zmarzliny
Interdecadal Pacific Oscillation i rozmarzanie wiecznej zmarzliny
Biegun południowy ociepla się prawie trzy razy szybciej (0,6°C na dekadę przez ostatnie 30 lat) niż wynosi średnia globalna. Dzieje się tak pod wpływem naturalnych cykli klimatycznych zachodzących w rejonach tropikalnych, tysiące kilometrów dalej. Zjawisko zwane Interdecadal Pacific Oscillation (IPO) polega na zmieniających się co kilka dekad ciepłych i chłodnych fazach temperatury wody w zachodniej […]
Pozostałe wydania