Język Great Andamanese i nazwy ptaków w isiZulu

Język, którym posługiwali się Andamanie, rdzenni mieszkańcy indyjskiego archipelagu Andamany, był wyjątkowy wśród języków świata pod względem antropocentryzmu. Po angielsku zwany Great Andamanese, język ten używał kategorii wywodzących się z ludzkiego ciała do opisu abstrakcyjnych pojęć, takich jak orientacja przestrzenna i relacje między obiektami. Np. krew wypływająca ze stóp lub nóg to otei; krew w przypadku krwawienia wewnętrznego to etei; a krew jako strup na skórze – ertei. Tak ważna część mowy jak rzeczownik zmieniała formę w zależności od lokalizacji. Jeszcze w połowie XIX w. Great Andamanese posługiwało się ok. 5000 osób. Obecnie tylko trzy osoby mówią w języku rodziny wielkoandamańskiej i jest on skazany na wymarcie.

10-letni projekt nadawania nazw wszystkim 878 gatunkom ptaków Republiki Południowej Afryki w języku isiZulu podkreśla kulturę i znaczenie tamtejszych rdzennych społeczności. „Język i kultura kodują i wyrażają nasze zaangażowanie w świat. W przypadku języka isiZulu słowa mogą zawierać zarówno głęboką wiedzę o miejscu, jak i silny związek z przodkami i tożsamością kulturową” – mówi lingwistka z Uniwersytetu Cambridge, Karen Park. Dlatego kukułka czarna to undodosibona („człowiek, który nas widzi”), kukułeczka złocista to ubanwanyana, co oznacza ptaka śpiewającego „Małe dzieci nie wychodzą za mąż!”, a kukułeczka białobrzucha to umazalashiye, czyli „ptak, który składa jaja, a następnie je zostawia”. Projekt powstał przy współpracy naukowców z University of KwaZulu-Natal i organizacji BirdLife South Africa.