PL | EN

Neretwa i Vjosa – dwa symbole podejścia do ochrony przyrody

Wg Centrum dla Środowiska, bośniackiej organizacji zajmującej się ochroną przyrody, na całej długości rzeki Neretwa oraz jej dopływach zaproponowano ponad 50 projektów hydroelektrowni. Prawie połowa z nich planowana jest w górnym biegu rzeki, dzikim i nienaruszonym działalnością człowieka. Neretwa to jedna z najzimniejszych rzek na świecie, schronienie ekosystemów i rzadkich gatunków, od pstrąga marmurkowego i adriatyckiego po kumaka górskiego i odmieńca jaskiniowego – ślepą salamandrę. Dlatego naukowcy, zaniepokojeni skutkami budowy proponowanych elektrowni wodnych, zorganizowali w br. kampanię „Ratujmy Niebieskie Serce Europy”, aby chronić ten wyjątkowy obszar. Tymczasem zdaniem inwestorów elektrownie zapewnią nie tylko prąd Bośni i Hercegowinie, lecz także zatrudnienie i dochód mieszkańcom.

Ochrona swobodnie płynącej rzeki może również przynieść korzyści gospodarcze, zwłaszcza w postaci rozwoju działalności turystycznej i powstrzymania wyludniania obszaru. Świadczy o tym przypadek albańskiej Vjosy, która na początku 2023 r., jako pierwsza rzeka w Europie, została ogłoszona parkiem narodowym. To jedna z ostatnich dzikich rzek w Europie, wolna od tam oraz innych sztucznych barier, bogata w gatunki wodne i dzikie zwierzęta, w tym wydrę, zagrożonego ścierwnika i krytycznie zagrożonego rysia bałkańskiego. Park obejmuje 180 km rzeki Vjosa w Albanii, trzy jej główne dopływy i np. obszary zagrożone powodzią. Z czasem dodane zostaną kolejne dopływy. Wcześniej planowano w tym rejonie budowę nawet 45 elektrowni wodnych. A o fenomenie Vjosy dowiesz się więcej z naszego podcastu rozwiązań.

Hej! Zainteresował Cię nasz Magazyn? Możesz otrzymywać go regularnie. Podaj swój adres e-mail, a co piątek trafi do Ciebie nasz przegląd istotnych i sprawdzonych informacji ze świata. Miłego czytania!
Naciskając „Zapisz się”, wyrażam zgodę na przesyłanie newslettera przez Outriders Sp. not-for-profit Sp. z o.o. i akceptuję regulamin.
Czytaj również
Wpływ elektrowni wodnych na środowisko – rzeka Wołga i Bałkany
Wpływ elektrowni wodnych na środowisko – rzeka Wołga i Bałkany
Funkcjonalność Wołgi – największej i najdłuższej rzeki Europy i Rosji przeduralskiej, arterii handlowej, źródła energii i wody pitnej dla Rosji – została zniszczona w czasach ZSRR w wyniku budowy zbyt wielu zapór i sztucznych zbiorników wodnych. Z Kamą, swoim największym dopływem, Wołga przypomina kaskadę 11 zbiorników i elektrowni, które odpowiadają za ok. 5% produkcji rosyjskiej […]
Święte rzeki świata – zanieczyszczenia i sposoby ochrony
Święte rzeki świata – zanieczyszczenia i sposoby ochrony
W 2017 r. Nowa Zelandia uchwaliła prawo przyznające rzece Whanganui osobowość prawną – rzeka to żywa całość, od gór po morze, złożona z elementów fizycznych i metafizycznych. Była to część ugody z Maorysami, którzy postrzegali rzekę jako żywą siłę i chcieli powstrzymać jej degradację. U swego ujścia Whanganui jest trwale odbarwiona z powodu erozji, jaka […]
Najczystsze i najbardziej zanieczyszczone rzeki świata
Najczystsze i najbardziej zanieczyszczone rzeki świata
Najpoważniejsze przyczyny zanieczyszczenia rzek to zrzuty ścieków przemysłowych, zanieczyszczenia rolnicze, ścieki komunalne, niewłaściwa utylizacja odpadów oraz wycieki ropy. Wg WHO nie mniej niż 2 mld ludzi korzysta z wody pitnej zanieczyszczonej odchodami. Za najbardziej zanieczyszczoną rzekę świata uważa się święty dla Hindusów Ganges. Drugie miejsce to indonezyjska Citarum – zawartość ołowiu jest w niej ponad […]
Rzeka Kolorado w Meksyku – przykład na niesprawiedliwość środowiskową
Rzeka Kolorado w Meksyku – przykład na niesprawiedliwość środowiskową
Ponad 35 mln Amerykanów korzysta z wody płynącej w rzece Kolorado. Dawniej płynęła ona również przez Meksyk do Morza Cortéza, jednak teraz mieszkający po drugiej stronie granicy Meksykanie są jej pozbawieni. To przykład tzw. niesprawiedliwości środowiskowej (niesprawiedliwego dostępu do czystej ziemi, powietrza i wody oraz nieproporcjonalne narażenie na zagrożenia i katastrofy klimatyczne). W XIX w. […]
Problemy z dostępem do wody
Problemy z dostępem do wody
Organizacja Narodów Zjednoczonych ostrzega, że ponad połowa światowej populacji nie ma dostępu do bezpiecznie zarządzanych urządzeń sanitarnych. W trzech czwartych gospodarstw domowych w krajach rozwijających się brakuje miejsca, gdzie można umyć się mydłem i wodą, tak samo, jak w jednej trzeciej placówek opieki zdrowotnej. Zużycie wody wzrosło sześciokrotnie w ciągu ostatniego stulecia i rośnie o […]
Pozostałe wydania