Wyzwania Egiptu i Republiki Południowej Afryki

30 lat temu, w lutym 1990 r., Nelson Mandela wyszedł na wolność po 27 latach spędzonych w więzieniu za walkę z apartheidem. W Republice Południowej Afryki od zakończenia rządów białej mniejszości w 1994 r. sześć razy odbyły się pokojowe i demokratyczne wybory do parlamentu – wszystkie zostały wygrane przez partię Mandeli, Afrykański Kongres Narodowy (ANC). RPA jest obecnie na 31. miejscu wśród 180 krajów w Światowym Indeksie Wolności Prasy za 2019 r. Jest również najbardziej uprzemysłowionym krajem kontynentu, a jej PKB wzrósł z 139,8 mld dol. w 1994 r. do 368,9 mld dol. w 2018 r. Gospodarka rosła średnio o ok. 3% w każdym roku. Jednak w ostatnich latach wzrost gospodarczy spowolnił, a wzrosła nierówność, uważana przez wielu za dziedzictwo apartheidu – 1% mieszkańców RPA posiada 70,9% bogactwa kraju, a 60% mieszkańców – zaledwie 7%. Współczynnik Giniego jest najwyższy na świecie i wynosi 63%. Odsetek osób żyjących za mniej niż 1,9 dol. dziennie wzrósł z 16,8% do 18,8% w latach 2011–2015. Stopa bezrobocia jest jedną z najwyższych od 11 lat i wynosi 29,1%.

Egipt zamieszkuje już ponad 100 mln osób. Kraj zmaga się z rosnącym ubóstwem, malejącymi zapasami wody i niewielką powierzchnią terenów nadających się do zamieszkania. Prezydent Abd al-Fattah as-Sisi opisał wzrost populacji jako zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego na równi z terroryzmem i wspiera kampanię Two Is Enough, mającą zachęcić do modelu rodziny 2+2. Urzędnicy twierdzą, że liczba mieszkańców kraju może osiągnąć 128 mln do 2030 r. Współczynnik płodności wzrósł od 2008 r. do 3,5 dziecka na kobietę, a liczba ludności rośnie o 1,8% rocznie (milion obywateli więcej co pół roku). Ponad 700 tys. młodych Egipcjan wchodzi każdego roku na rynek pracy, a 60% populacji ma mniej niż 30 lat. Wskaźnik ubóstwa rośnie – latem 2018 r. 32,5% Egipcjan żyło za mniej niż ok. 1,45 dol. dziennie. Zarazem 95% osób mieszka wzdłuż Nilu, na pasie zajmującym ok. 4% powierzchni kraju.