Sztuka, która pozwala przeżyć – Afganistan, Sudan, Ukraina

Grupa afgańskich działaczy obywatelskich, studentów i studentek prowadzi podziemny klub w Kabulu, w którym uczy się, czyta i rozwija własną twórczość wbrew kolejnym ograniczeniom wprowadzanym przez talibów. Sesje czytelnicze organizowane są w każdą sobotę. Jedną z pierwszych przeczytanych przez dziewczęta książek było „Życie jest opowieścią”, pierwszy tom autobiografii kolumbijskiego pisarza Gabriela Garcíi Márqueza, który również samodzielnie kontynuował edukację. Ryzyko prowadzenia klubu książki jest ogromne wobec narastających zakazów dotyczących kobiet – dziewczęta powyżej 12. r.ż. nie mogą już chodzić do szkoły, a uniwersytety zostały zmuszone do wprowadzenia segregacji płciowej.

W obliczu politycznych wstrząsów ostatnich lat, niedawnego przewrotu wojskowego i brutalnie tłumionych protestów wielu młodych Sudańczyków zwraca się ku sztuce i muzyce, aby odnajdować radość oraz radzić sobie z przemocą i podupadającą gospodarką kraju. Przykładem są członkowie i członkinie orkiestry oraz chóru ze stolicy kraju Chartumu. Muzyka pozwala im nawiązać pozytywny kontakt i dialog ze społeczeństwem, ponieważ „sztuka to przesłanie”.

Ponad 30 profesjonalnych muzyków, uchodźców z Ukrainy, założyło w Niemczech orkiestrę i występuje z klasycznym repertuarem m.in. w Filharmonii Berlińskiej. Orkiestra nazywa się „Mrija” – po ukraińsku „marzenie” – ponieważ jej członkowie marzyli o tworzeniu muzyki mimo wojny. W orkiestrze dominują kobiety – mężczyźni walczą w Ukrainie. Jej założycielką jest altowiolistka Kateryna Suprun. Przedsięwzięcie wspierają organizacje pomocowe Alliance4Ukraine i Culture Connects.