Zmiany klimatu: Jezioro Aralskie, pożary w Chile i rzeki atmosferyczne

Zmiany klimatyczne są przyczyną zanikania Jeziora Aralskiego w Azji Środkowej, co zostało uznane przez ONZ za najbardziej szokującą katastrofę XX w. W ciągu kilkudziesięciu lat jeden z największych śródlądowych zbiorników wodnych na świecie skurczył się do mniej niż ¼ pierwotnej wielkości. Sytuacja ta wynika z nieudanych projektów inżynieryjnych i rolniczych oraz ze zmian klimatu – lata są cieplejsze i dłuższe, zimy krótsze i bardzo mroźne. Na zmianach tracą mieszkańcy prosperującego niegdyś regionu – bez dostępu do wody i ryb upadły zakłady rybne, brakuje środków do życia, a dawne miasta są pochłaniane przez wydmy.

Zdaniem naukowców zmiany klimatyczne zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia fal upałów i suszy, które obecnie nawiedzają Amerykę Południową i przyczyniają się do pożarów lasów. Ze względu na zmiany klimatyczne sezony pożarów są obecnie średnio o 18,7% dłuższe, rośnie także prawdopodobieństwo wystąpienia silniejszego El Niño. Ponadto w przypadku Chile niezwykle ulewne deszcze w 2023 r. spowodowały wzrost zarośli, które stanowią w tej chwili rozpałkę dla pożarów.

Zmiany klimatu zwiększają również intensywność rzek atmosferycznych – długich, skoncentrowanych stref w atmosferze, którymi para wodna jest transportowana ze strefy tropikalnej do średnich szerokości geograficznych. Rzeki atmosferyczne mogą obecnie przenosić i dostarczać o ok. 5 do 15% więcej opadów niż w świecie niedotkniętym zmianami klimatycznymi. Rzeka atmosferyczna może pomieścić nawet 15 razy więcej wody niż rzeka Missisipi.