Cicha rewolucja kobiet w państwach arabskich a kwestia spadku współczynnika dzietności

W świecie arabskim odbywa się cicha rewolucja – zmiana struktury gospodarstw domowych, wzrost gospodarczy i dostępność środków antykoncepcyjnych powodują gwałtowny spadek współczynnika dzietności. Za tymi przyczynami stoi jeszcze jedna, najważniejsza: coraz lepiej wykształcone kobiety chcą innej przyszłości, mają też inne aspiracje niż ich mamy i babcie. Od 1975 r. współczynnik dzietności spadł we wszystkich krajach arabskich, bez względu na stopień zamożności społeczeństwa czy zakres rządowych programów planowania rodziny.

W latach 1975-1980 średni współczynnik dzietności kobiety w kraju arabskim wynosił 7 (dla porównania na świecie wynosił wtedy 3,85). Obecnie tylko w trzech krajach arabskich (Egipcie, Jordanii i Jemenie) kobieta rodzi średnio więcej niż troje dzieci. Jak twierdzi Marcia Inhorn, autorka raportu opracowanego na Uniwersytecie Yale’a, „większość arabskich rodzin nie chce mieć więcej niż dwojga, trojga dzieci”. Mniejsza rodzina daje kobiecie więcej swobody w wychowywaniu dziecka, zwiększa jego szanse na dobrą edukację i odniesienie sukcesu w życiu. Arabki chcą ukończyć studia i znaleźć dobrze płatną pracę. Decydują się na korzystanie ze środków antykoncepcyjnych, aby mieć wpływ na liczebność swojej rodziny.

Szybko spadający współczynnik dzietności radykalnie zmienia strukturę populacji w krajach arabskich. Dlatego może dojść do sytuacji, gdy odsetek młodych ludzi w wieku 15-30 lat tymczasowo zwiększy swój udział w ogólnej populacji. Młodzi będą również odwlekać w czasie założenie rodziny, jak oceniają naukowcy. Doprowadzi to do gwałtownego starzenia się społeczeństw. Już teraz przewidywana długość życia w krajach arabskich, za wyjątkiem Jemenu, wynosi prawie 80 lat. Państwa te nie są jednak gotowe zapewnić odpowiedniej opieki swoim starzejącym się obywatelom. Ponadto współczynnik dzietności na poziomie 2,1 dziecka przypadającego na jedną kobietę, gwarantujący prostą zastępowalność pokoleń, jest niższy w wielu krajach arabskich. Te zmiany mogą skutkować wyludnieniem i kryzysem ekonomicznym.