Wieloaspektowy wpływ wydobycia piasku rzecznego na środowisko

Jeżeli utrzyma się obecne tempo wzrostu zapotrzebowania na piasek budowlany, to do 2050 r. mogą się wyczerpać jego światowe zasoby. To drugi po wodzie najczęściej zużywany przez człowieka zasób naturalny. Piasek budowlany wydobywa się, często nielegalnie, z byłych i obecnych środowisk wodnych, takich jak rzeki i jeziora oraz ich brzegi, co powoduje wieloaspektową degradację środowiska. Obecnie świat zużywa ok. 50 mld t piasku rocznie. Do wybudowania domu potrzeba ok. 200 t piasku, 30 tys. t piasku na kilometr autostrady i 12 mln t piasku na elektrownię jądrową.

Na eksploatowanym podczas wydobycia piasku obszarze zmniejsza się różnorodność biologiczna, od flory i fauny wodnej i przybrzeżnej po cały obszar zalewowy, spada jakość wody i dostęp do niej, spada również jakość powietrza i gleby, obniżają się i zmieniają koryto oraz bieg rzeki, erodują jej brzegi. Wydobycie piasku odczuwają także położone nad rzekami miejscowości i rolnictwo, gdyż zmienia się system wód gruntowych. Nadmierne wydobycie piasku z koryta rzek stanowi zagrożenie dla stabilności mostów i konstrukcji takich jak rurociągi.

Przykładem negatywnych skutków wydobycia piasku są prace na rzece Ćambal w Indiach. To właśnie Indie oraz Chiny wydobywają najwięcej piasku budowlanego na świecie, w tempie przekraczającym możliwości naturalnej odnowy zasobów. Czy istnieją alternatywy dla wydobycia i wykorzystania piasku budowlanego? To m.in.: sztuczny piasek i przetworzone kruszywo, piasek żużlowy, sproszkowane szkło, piasek wydmowy, przetworzony pył z kamieniołomów, piasek morski, popioły lotny i denny, odpady z rozbiórki budowlanej oraz z obróbki aluminium.