Naukowcy z Finlandii opracowali pierwszą w historii szczepionkę dla owadów

Naukowcy z Finlandii opracowali pierwszą w historii szczepionkę dla owadów, przeznaczoną dla pszczół, aby chronić je przed zgnilcem złośliwym (AFB). Szczepionka PrimeBEE jest jeszcze w fazie testów, ale według naukowców może być przełomem w ochronie populacji pszczół.

Zgnilec złośliwy, zwany też amerykańskim, to choroba bakteryjna, która do uli często jest przenoszona przez pszczoły karmicielki. Jej bakterie żywią się larwami pszczół (czerwiami), a następnie wytwarzają więcej zarodników, przez co choroba bardzo szybko się rozprzestrzenia. Bakterie można zwalczać antybiotykami, ale niemożliwe jest całkowite wyleczenie zarażonych pszczół. Jeśli choroba zostanie zdiagnozowana, to, niezależnie od poziomu zarażenia, zabijane są wszystkie pszczoły, a ich ule zostają spalone, aby zapobiec dalszemu rozwojowi choroby.

Dalial Freitak i Heli Salmela z Uniwersytetu Helsińskiego opracowały rozwiązanie, które opiera się na wykorzystaniu witellogeniny – białka badanego wcześniej przez Salmelę. Szczepionka zawierająca je może być podawana pszczołom w formie cukrowego ciasta. Inną możliwością jest zakupienie już zaszczepionej królowej pszczół. Działanie obecnego w szczepionce białka polega na tym, że kiedy królowa pszczół zjada coś, co zawiera patogeny, ich podpis molekularny jest wiązany przez witellogeninę. Białko następnie przenosi podpis cząsteczek do jaj królowej, gdzie pełni funkcję czynnika wywołującego reakcję immunologiczną. Wcześniej sądzono, że zaszczepienie pszczół nie jest możliwe, ponieważ nie posiadają one przeciwciał – jednego z centralnych mechanizmów pamięci immunologicznej. Naukowcy tłumaczą, że udało im się odkryć „mechanizm, który pokazuje, że pszczoły można zaszczepić, przekazując zmianę w zapisie DNA z jednego pokolenia na drugie”.

Naukowcy planują zastosować to samo podejście w leczeniu innych infekcji pszczół.