Sztuka: antysemityzm w Europie i pierwsze fale feminizmu

W połowie października br. w londyńskim Regent’s Park odbyły się Frieze Masters 2023 – jedne z najważniejszych targów sztuki współczesnej na świecie. Jednym z wydarzeń była wystawa „Współczesne kobiety”, przedstawiająca artystki działające w latach 1880–1980, w okresie obejmującym pierwszą i drugą falę zachodniego feminizmu. Wystawę zorganizowała feministyczna grupa historyczek sztuki AWARE (Archives of Women Artists, Research and Exhibitions). W programie dominowały „płynność płci i myślenie przedqueerowe. Staramy się naprawdę podążać za ideą, że to, co dzisiaj nazywamy queer lub LGBTQ+, tak naprawdę zostało wynalezione bądź pomyślane ok. 100 lat wcześniej” – podkreśla kuratorka i reżyserka AWARE Camille Morineau.

Nowa wystawa w madryckim muzeum Prado opowiada natomiast o sposobach podsycania przez dzieła sztuki trwającego przez stulecia hiszpańskiego antysemityzmu. Porusza również kwestie wykorzystania sztuki do kształtowania i definiowania relacji między Żydami i chrześcijanami w średniowiecznej Hiszpanii. „Relacje między społecznością chrześcijańską i żydowską w średniowieczu to jeden z kluczowych tematów w historii naszego kraju” – mówi Miguel Falomir, dyrektor Prado. Wystawa „Zaginione lustro: Żydzi i konwertyci w średniowiecznej Hiszpanii” obejmuje 71 dzieł – w tym obrazy, hagady, rzeźby, iluminowane rękopisy, a nawet pień winorośli – pochodzące z ok. 30 kościołów, bibliotek, archiwów, muzeów oraz ze zbiorów hiszpańskich i międzynarodowych.