PL | EN

Języki ngarinyin, yaakunte, staronordycki i staroirlandzki

Naukowcy wiedzą, jak brzmiały języki staronordycki, staroirlandzki i inne używane we wczesnym średniowieczu. Nie są jednak pewni, jakie dźwięki towarzyszyły ludziom w tamtych czasach. Dlatego Royal Birmingham Conservatoire oraz kompozytor Edmund Hunt przeprowadzą badania łączące muzykę i językoznawstwo historyczne, aby poznać ślady dźwiękowe języków wikingów i Celtów. Zachowane teksty zostaną przekształcone w dźwięki za pomocą nowoczesnych procesorów i technologii muzyki elektronicznej. 

Współczesne wersje języków staroirlandzkiego i staronordyckiego czeka niepewna przyszłość. Według najnowszych badań bez podjęcia radykalnych działań gaelicki szkocki zostanie uznany za wymarły w ciągu 10 lat. W Irlandii szkoły języka irlandzkiego są popularne w miastach, ale tylko 1,7% populacji mówi na co dzień w tym języku. Język islandzki, który niewiele zmienił się od czasów wikingów, ulega degradacji z powodu turystyki i telewizji.

W Północnej Kimberley w Australii przywraca się tradycyjne nazwy miejsc w języku ngarinyin. To zarazem proces nadawania podmiotowości rdzennemu ludowi Ngarinyin, mieszkającemu na tych terenach od 60 tys. lat. Na przykład teren znany przez lata jako King Leopold Ranges na cześć króla Belgii odpowiedzialnego za okrucieństwa, brutalny ucisk i zniewolenie mieszkańców Afryki od niedawna nazywa się Wunaamin Miliwundi Ranges, a Barker pool to Dudungarri mindi. Łącznie osiem miejsc zmieniło nazwę na zapisaną w języku ngarinyin.

Yaakunte język ludu Yaaku zamieszkującego środkową Kenię został sklasyfikowany jako wymarły. Mówi nim mniej niż 10 osób na świecie i wszystkie skończyły już 70 lat. Pozostali członkowie liczącego 4 tys. osób plemienia mówią innymi afrykańskimi językami masajskim lub suahili. W szkołach dzieci uczą się głównie angielskiego. Wraz z językiem yaakunte znikną tradycje i tożsamość kulturowa ludu. Jedna trzecia języków świata pochodzi z Afryki, jednak UNESCO ostrzega, że aż 200 języków używanych w krajach afrykańskich może zostać uznanych za wymarłe w ciągu najbliższych 100 lat.

Hej! Zainteresował Cię nasz Magazyn? Możesz otrzymywać go regularnie. Podaj swój adres e-mail, a co piątek trafi do Ciebie nasz przegląd istotnych i sprawdzonych informacji ze świata. Miłego czytania!
Naciskając „Zapisz się”, wyrażam zgodę na przesyłanie newslettera przez Outriders Sp. not-for-profit Sp. z o.o. i akceptuję regulamin.
Czytaj również
Wymazywanie Tybetu, język kalasmajski i japońskie onomatopeje
Wymazywanie Tybetu, język kalasmajski i japońskie onomatopeje
W ruinach starożytnej stolicy Hetytów Hattusie (obecnie Boğazköy) w Turcji odkopano już ok. 30 tys. kompletnych i złożonych z fragmentów dokumentów na glinianych tabliczkach. Naukowcy trafili m.in. na ślady nieznanego wcześniej języka bliskowschodniego, który zaginął na 3 tys. lat. To język kalasmajski – zdaniem archeologów był on używany przez poddanych z obszaru zwanego Kalasma w […]
Język Great Andamanese i nazwy ptaków w isiZulu
Język Great Andamanese i nazwy ptaków w isiZulu
Język, którym posługiwali się Andamanie, rdzenni mieszkańcy indyjskiego archipelagu Andamany, był wyjątkowy wśród języków świata pod względem antropocentryzmu. Po angielsku zwany Great Andamanese, język ten używał kategorii wywodzących się z ludzkiego ciała do opisu abstrakcyjnych pojęć, takich jak orientacja przestrzenna i relacje między obiektami. Np. krew wypływająca ze stóp lub nóg to otei; krew w […]
Te reo, język keczua i lud Pehuenche
Te reo, język keczua i lud Pehuenche
Kolonizacja Nowej Zelandii przez Europejczyków polegała m.in. na niszczeniu języka i kultury Maorysów. Język maoryski (te reo) został uznany za urzędowy dopiero w 1987 r., a wg spisu powszechnego z 2018 r. tylko 4% populacji i zarazem jeden na pięciu Maorysów (ok. 170 tys. osób) posługiwało się nim co dzień. Obecnie, w dużej mierze dzięki […]
Języki zagrożone wyginięciem
Języki zagrożone wyginięciem
Lingwiści przewidują, że prawie połowa z 7 tys. języków używanych obecnie na świecie jest zagrożona wyginięciem do końca XXI w. Wolontariusze opracowują kursy mniej popularnych lub wymierających języków, np. jidysz, gaelickiego szkockiego, nawaho i hawajskiego, dla Duolingo, bezpłatnej aplikacji do nauki języków. W przypadku języka mniejszości nauka często polega nie tylko na opanowaniu słownictwa i […]
Oxford Dictionary of African American English i New Mexican Spanish
Oxford Dictionary of African American English i New Mexican Spanish
Po trzyletnim procesie badawczym powstaje Oxford Dictionary of African American English – pierwszy słownik afroamerykańskiego języka angielskiego. Projekt ma na celu m.in. podkreślenie znaczenia tego języka i stworzenie zasobu dla przyszłych badań nad mową, historią i kulturą czarnoskórych. Badacze i redaktorzy z Oxford Languages i Harvard University Hutchins Center for African & African American Research […]
Pozostałe wydania