PL | EN

Diamenty sprzed miliarda lat i wyjątkowa skamielina skrzypłocza

Mętne, żółtawe, „włókniste diamenty” są niewiele warte dla większości jubilerów, ale znajduje się w nich płyn, z którego naukowcy odczytują miliard lat historii Ziemi. Płyn, z którego kiedyś powstały diamenty, zawiera unikatowy zapis dawnych warunków panujących w płaszczu i skorupie ziemskiej. Żadna inna skała ani minerał z głębi ziemi nie docierają do powierzchni planety z tak niewieloma zmianami wewnętrznymi jak diament – te znalezione w Republice Południowej Afryki zawierają w sobie m.in. uran, tor, węgiel, krzemionkę i sól fizjologiczną.

Ze stanowiska paleontologicznego Mazon Creek w północno-wschodnim Illinois naukowcy wydobyli skamielinę skrzypłocza z gatunku Euproops danae. Mózg liczącej 310 mln lat skamieliny jest bardzo dobrze zachowany i według naukowców z australijskiego Uniwersytetu Nowej Anglii niewiele różni się od mózgów stawonogów z gatunku Limulus polyphemus, czyli współczesnych krewnych zwierzęcia sprzed setek milionów lat. To wyjątkowo rzadkie znalezisko – wcześniej odkryto mózgi zwierząt zatopione w bursztynie, liczące mniej niż 66 mln lat, oraz datowane na ponad 500 mln lat mózgi zachowane jako spłaszczone warstwy węglowe w złożach łupków i czasami zastąpione lub pokryte minerałami.

Niedawno odkryte gatunki Beornus honeyi, Miniconus jeanninae i Conacodon hettingeri należą do ssaków łożyskowych zwanych archaicznymi kopytnymi. To prymitywni przodkowie dzisiejszych ssaków kopytnych. Ich przedstawiciele wędrowali po Ameryce Północnej na początku paleocenu, zaledwie kilkaset tysięcy lat po masowym wyginięciu dinozaurów.

Pozostałe wydania